Praktyczne wskazówki dla pacjentów i opiekunów
Cewnik Foley’a, czyli cewnik założony do pęcherza moczowego przez cewkę moczową,
jest stosowany w różnych sytuacjach medycznych – zarówno krótko-, jak i długoterminowo.
Aby zapobiec powikłaniom, takim jak zakażenia dróg moczowych, bardzo ważna jest prawidłowa higiena i pielęgnacja cewnika.
Dlaczego pielęgnacja cewnika jest tak ważna?
- Minimalizuje ryzyko zakażeń układu moczowego.
- Zapobiega powstawaniu odleżyn i podrażnień skóry.
- Umożliwia prawidłowe funkcjonowanie cewnika i odpływ moczu.
- Poprawia komfort pacjenta i zmniejsza ryzyko hospitalizacji.
Zasady codziennej pielęgnacji cewnika Foleya:
1. Higiena rąk:
- Przed i po każdym kontakcie z cewnikiem lub workiem na mocz należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem oraz użyć środka dezynfekującego.
2. Pielęgnacja miejsca wprowadzenia cewnika:
- Kąpiel w wannie zastąpić codziennym krótkim prysznicem letnią wodą.
- Okolice założenia cewnika (okolice odbytu, cewki moczowej i uda) myj dwa razy dziennie, przy użyciu ciepłej wody z mydłem. Możesz zdezynfekować miejsce ujścia cewnika preparatem przeznaczonym do stosowania na śluzówki (preparat bez alkoholu w swoim składzie np. Octenisept).
- Przy myciu nie należy ciągnąć za cewnik.
- Delikatnie osusz miejsce czystym ręcznikiem lub gazikiem.
- Bieliznę osobistą należy zmieniać raz dziennie lub w razie potrzeby.
3. Utrzymanie drożności cewnika:
- Upewnij się, że cewnik nie jest zagięty, przygnieciony lub skręcony.
- Worek na mocz powinien zawsze znajdować się poniżej poziomu pęcherza, aby zapobiec cofaniu się moczu.
- W czasie snu oraz u osób leżących worek na mocz powinien być zawieszony na uchwycie, na boku ramy łóżka.
4. Prawidłowe mocowanie i pozycjonowanie:
- Cewnik może być przymocowany do uda za pomocą specjalnych pasków mocujących, by zapobiec przesuwaniu się i podrażnieniom – dotyczy to pacjentów chodzących.
- Należy dbać, by worek na mocz był opróżniany regularnie (gdy napełni się do 2/3 objętości).
5. Wymiana worka na mocz:
- Mocz na co dzień zlewa się z worka bez jego odłączania, podkładając basen lub inny pojemnik, przez kranik umieszczony na dole worka. Pamiętaj, aby zaworek z powrotem zamknąć. Nie odłączaj worka od cewnika jeśli nie jest to konieczne. Przy częstym odłączaniu może dojść do infekcji.
- Worek urologiczny, do którego spływa mocz jest jednorazowy. Wymienia się go w warunkach domowych minimum dwa razy w tygodniu lub częściej, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Wymiana worka jest konieczna, ponieważ namnażają się w nim bakterie.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
Skontaktuj się z lekarzem lub pielęgniarką, jeśli zauważysz:
- gorączkę, dreszcze,
- mętny, krwisty lub nieprzyjemnie pachnący mocz,
- ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej,
- zaczerwienienie, obrzęk lub wyciek w miejscu wprowadzenia cewnika,
- brak odpływu moczu do worka przez ponad 2–3 godziny mimo nawodnienia.
Pamiętaj – odpowiednia pielęgnacja cewnika Foley’a to klucz do uniknięcia powikłań
i zachowania komfortu pacjenta. W razie jakichkolwiek wątpliwości lub problemów warto niezwłocznie skonsultować się z personelem medycznym.
